Ergotherapeut Renate Meijers en wijkverpleegkundige Susan Kramer werken samen in hetzelfde gezondheidscentrum (Zorgcentrum Aelsmeer) en lopen regelmatig bij elkaar binnen. Daarom wisten zij elkaar snel te vinden voor een pilot rondom reablement: het uitrollen van het programma Langer Actief Thuis (LAT) in de eerste lijn.
Reablement en het programma Langer Actief Thuis (LAT) van Mijzo worden gekenmerkt als oplossingen om ouderen langer zelfstandig thuis te laten wonen. Sinds de uitrol van deze interventie blijkt dat dankzij LAT zorg inderdaad afgeschaald* kan worden. Is het gedachtengoed van reablement daarmee één van de oplossingsrichtingen om ouderen langer zelfstandig thuis te laten wonen, zonder dat de druk op de zorg verder toeneemt? De term reablement is niet voor niets trending. Voor de ergotherapeut is het principe ervan niet nieuw. Maar reablement doe je niet alleen, er is interdisciplinaire afstemming voor nodig om het tot een succes te maken. En dat is precies waar ergotherapeut Renate Meijers en verpleegkundige Susan Kramer in de praktijk mee bezig zijn. We vragen hen wat reablement dankzij de uitrol van het programma Langer Actief Thuis nu al oplevert en waarom het zo belangrijk is dat zij hierin samen optrekken.
“We hebben aangegeven dat er geld nodig is om dit samen te organiseren.”
Gerichte zorg bieden
Susan: “Met het gedachtengoed van het LAT-programma hebben we een financiering aangevraagd. Renate: Het scheelt dat we een wijkcoördinator hebben binnen ons wijksamenwerkingsverband die de juiste weg kent binnen de gemeente. De financiering was dan ook vrij snel geregeld. We konden refereren aan het project van Mijzo, waarbij al goede resultaten zijn geboekt. Daarbij gaven we aan dat er geld nodig is om dit samen te organiseren. Dat kost tijd en die tijd wordt nu niet vergoed. Ook gaven we aan dat het gaat om het bieden van gerichte zorg en betere kwaliteit van zorg. Susan: “We gaven ook aan dat de verwachting is dat we mensen sneller uit de zorg krijgen en we zodoende op termijn meer zorgvraag aan kunnen. Het hielp ook om te noemen dat mensen zo langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Bovendien waren ze binnen de gemeente al bekend met de term reablement.
Zijn er nu al betere resultaten geboekt en zo ja, in welke zin?
Susan: “We hebben gemerkt dat we op deze manier meer zorg aan kunnen. Inmiddels zijn er twee casussen waarbij de zorg daadwerkelijk is afgeschaald. Renate: “Wij richtten ons voorheen minder op de vraag wat de cliënt nog zelf wil kunnen, en dat komt bij LAT juist heel duidelijk naar voren. We doen nu gezamenlijk de intake, waar ik de COPM (Canadese Occupational Performance Measure*) bij gebruik. Dankzij de COPM krijgen we de zorgvraag van de cliënt sneller en gerichter helder. Zo zijn we in staat om sneller de juiste zorg of ondersteuning te bieden én waar nodig door te verwijzen. Het helpt dat we een wijksamenwerkingsverband hebben, maar dat is nu gerichter én meer afgestemd op de behoefte van de cliënt. Je biedt niet perse minder zorg, maar wél passende zorg. Zo was er een cliënt die bij zelfstandig douchen de rest van de dag eigenlijk niets meer kon. Terwijl het juist haar wens was om af en toe buiten de deur een boodschap te doen. Je kiest er dan voor om iemand wél te helpen, zodat er energie overblijft voor het halen van een pak koekjes. In mijn ogen is dat waar de juiste zorg op de juiste plek om draait. Natuurlijk willen we zorg het liefst afschalen, maar je moet je ook realiseren dat het bij deze groep vaak gaat om complexe problematiek. Het gaat dus meer om de vraag wat er écht nodig is aan zorg en ondersteuning om iemand zo lang mogelijk actief en zelfstandig te houden. En juist die vraag beantwoorden wij nu samen met de wijkverpleging.”
“Wat is er écht nodig om iemand zo lang mogelijk actief en zelfstandig te houden?”
Andere mindset van de cliënt
“Je merkt ook dat de mindset van de cliënt verandert”, geeft Renate aan. “Ze denken niet meer: ‘Ik wacht op de thuiszorg om mij te komen helpen met douchen’, omdat je je beperkt tot het aangeven van een washandje en de cliënt laat doen wat ‘ie zelf kan. Dan kan de cliënt het de volgende keer met hulp van de mantelzorger, want ook voor de naaste(n) wordt het minder zwaar.” Susan: “Dat is ook andere mindset voor een aantal collega-verpleegkundigen die gewend zijn de zorg over te nemen. Daarom gaven we aan het begin van dit project een presentatie met de boodschap: ‘Ga met je handen op je rug staan en kijk eerst naar wat de cliënt zelf kan. En bied alleen hulp bij dat wat niet gaat’. Bij een groot deel van de collega’s werkt dit goed. . Het maakt onze zorgtaak minder zwaar. Alleen al de vraag: ‘Wat wilt u nog zelf kunnen?’ zet de cliënt aan tot meer zelfstandigheid. Ook aangeven dat je de cliënt zo lang mogelijk actief wil houden helpt enorm bij die mindset. Je zoekt samen naar een balans, óók met de mantelzorger. Als de mantelzorger overbelast raakt, zoeken we naar balans bij de zorg voor de cliënt. Dan gaan we helpen, maar zorgen we er ook voor dat de cliënt dingen weer zelf kan doen, zodat we de mantelzorger ontlasten. Zo houden we eigenlijk twee mensen langer actief.”
Susan: Ik leer ik best veel van de ergotherapeut. Soms heel praktische dingen, bijvoorbeeld door de inzet van een hulpmiddel waarvan ik het bestaan niet wist. Maar ook in het creëren van een specifieke mindset bij de cliënt: wat wil iemand zelf nog kunnen? Dan gaan we vervolgens kijken hoe we dat samen kunnen regelen. Je stapt in de basis al heel anders binnen, waardoor een cliënt zich in z’n kracht gezet voelt en gelukkiger is. Dat leidt er uiteindelijk ook toe dat er minder zorg nodig is. Dat doen we echt samen.”
*RESULTATEN LAT:
Meer dan 1.000 LAT-cliënten, waarvan meer dan de helft weer de dingen doet die belangrijk voor hen zijn.
| Benodigde zorg na LAT | 2023 | 2024 |
| Geen zorg meer nodig | 52,7% | 51,0% |
| Minder zorg nodig | 23,7% | 23,5% |
| Dezelfde zorg nodig | 20,3% | 20,8% |
| Meer zorg nodig | 3,4% | 4,7% |
| Aantal LAT trajecten | 414 | 886 |
- Ouderen ervaren zelfredzaamheid en krijgen zelfvertrouwen terug.
- Ouderen zijn blij dat ze weer zelfstandig zijn.
- Er is een daling van ingezette zorgtijd van 74%
Bron: MIJZO Reablement
Meer informatie
Meer informatie over Langer Actief Thuis (LAT) op de website van Mijzo.
Recente reacties